عبارت EQ مخفف Emotional Quotient است که به معنای هوش هیجانی میباشد. به طور کلی، هوش هیجانی به توانایی فرد در درک و درک احساسات خود و دیگران اشاره دارد. در واقع، هوش هیجانی نشان دهنده توانایی یک فرد در مقابله با چالش‌ها و بحران‌های زندگی است. با سایت هاریکا ایده همراه ما باشید .
به زبان ساده، اگر هوش هیجانی شما بالا باشد، شما فردی متعهد، امیدوار و موفق در حل مسائل هستید. با این وجود، شما می‌توانید با استرس‌های روزمره خود مقابله کنید، تاخیر در رسیدن به اهداف بزرگتر را بپذیرید، توانایی خوبی در مقابله با فشار دارید و به خودتان و مسئولیت‌پذیری دارید. این تنها بخشی از اهمیت و ضرورت هوش هیجانی در زندگی شماست.
EQ مهم‌تر است یا IQ؟
IQ به‌معنای ضریب هوش است که برای اندازه‌گیری هوش انسان‌ها استفاده می‌شود. این ضریب 20 درصدی از موفقیت شما و دیگران در زندگی را تعیین می‌کند. اما بقیه 80 درصد موفقیت افراد موفق به هوش هیجانی بالا آن‌ها بازمی‌گردد. شاید با افرادی آشنا شده باشید که ضریب هوشی بالایی دارند و مسائل پیچیده علمی را در چند لحظه حل می‌کنند، اما در مدیریت روابط خود با دیگران با مشکلات زیادی روبه‌رو هستند.
فردی که هوش هیجانی مناسبی دارد، روابط مثبت و سالم‌تری را تجربه می‌کند. در لحظات خشم و استرس، کنترل صحیحی بر رفتار خود دارد که در نتیجه، در مواقع حساس مانند مذاکرات و امضای توافق‌نامه، توانایی او در درک احساسات طرف مقابل و کنترل هیجانات خود، به موفقیت او کمک می‌کند.
مهم است بدانید که میزان هوش عقلی یک فرد، رابطه مستقیمی با هوش هیجانی او ندارد. به عبارت دیگر، اگر فردی دارای ضریب هوشی بالایی است، هوش هیجانی او نیز به طور خودکار بالا نخواهد بود و برعکس. در حقیقت، سطح IQ فرد از زمان تولد ثابت است، اما می‌توان با انجام تمرینات مختلف، هوش هیجانی خود را تقویت کرده و افزایش داد. در ادامه مقاله در مورد تعریف هوش هیجانی، به معرفی روش‌های ساده و کاربردی برای تقویت هوش عاطفی که یکی از مهارت‌های نرم است، پرداخته خواهد شد.
ابعاد گوناگون هوش هیجانی
دانیل گولمن، نویسنده مشهور کتاب “هوش عاطفی”، به ابعاد مختلف هوش هیجانی اشاره می‌کند. او انواع هوش هیجانی را در ۴ حوزه مختلف مورد بررسی قرار داده است. به عنوان مثال، برای هر یک از این ۴ نوع و خلاصه آن‌ها، می‌توان به این صورت اشاره کرد:
خودآگاهی (آگاهی از عواطف و هیجانات خود)
به عنوان مثال، در حال حاضر به دلیل بروز یک دعوا با دوستم، احساس خشم میکنم و قصد دارم به شخصیت او آسیب بزنم.
خودمدیریتی (مدیریت بر هیجانات و عواطف)
پس از تجربه خشم نسبت به دوستم و قصد آسیب زدن به او، کمی درباره عواقب احتمالی این کار فکر میکنم. آیا این رفتار من مناسب است؟ آیا مسئولیت عواقب این رفتار را بپذیرم؟
آگاهی اجتماعی (تشخیص هیجانات و عواطف دیگران)
در این حوزه، گولمن بیشتر به توانایی درک و همدلی با دیگران اشاره می‌کند. به عنوان مثال، من با خودم فکر میکنم که چه عاملی باعث شده که دوست من رفتار خوبی نسبت به من نداشته باشد. آیا او در مشکلات یا بحران‌هایی دچار شده که من اطلاع ندارم؟
مدیریت رابطه (اداره کردن روابط)
اداره کردن روابط به این صورت محقق می‌شود که پس از حل دعوای با دوستم، با او صحبت کنم، دلایل رفتار نامطلوب و خصلت‌های ناراحت‌کننده او را بپرسم، گوش به حرف‌ها و نگرانی‌هایش دهم و در نهایت، دعوای مشترک را به یک رابطه سازنده و مثبت تبدیل کنم.
به افرادی که هوش هیجانی بالا دارند چه نشانه‌هایی داده می‌شود؟
پس از تعریف هوش هیجانی و ویژگی‌های آن، می‌خواهیم به این موضوع مهم بپردازیم که چه افرادی را در این نوع از هوش، باهوش می‌دانیم و آیا این افراد از نشانه‌های خاصی برخوردارند که سایر افراد هرگز نمی‌توانند مانند آن‌ها باشند.
در واقع، هوش هیجانی تا حد زیادی قابل آموزش و یادگیری است و انسان‌ها در طول زندگی مهارت‌های لازم برای افزایش آن را یاد می‌گیرند و با تمرین، می‌توانند به افراد موفق، شاد و راضی از زندگی تبدیل شوند. به عبارت دیگر، افرادی که در هوش هیجانی، هوشمند شناخته می‌شوند دارای ویژگی‌های زیر هستند:
نقاط ضعف و قوت خود را می‌شناسند
این افراد توانایی شناخت نقاط قوت و ضعف خود را دارند و بتوانند آن‌ها را بهبود بخشیده و استفاده بهینه از آن‌ها را در موقعیت‌های مختلف داشته باشند.
دلایل هیجانات خود را کشف می‌کنند
این افراد توانایی دارند درک کنند که هیجاناتشان از کجا نشأت گرفته و با تأمل و تحلیل، بهترین تصمیمات را در موقعیت‌های چالش برگزینند.
نه گفتن را یاد دارند
از ابراز مخالفت در زمان مناسب و بدون واهمه استقبال می‌کنند.
برای خودشکوفایی خود تلاش می‌کنند
این افراد توانایی شناسایی استعدادها و توانمندی‌های خود را دارند و برای رسیدن به اهداف خود، برنامه‌ریزی منطقی را پیگیری می‌کنند.
نگاه محترمانه به خود و دیگران دارند
آن‌ها احترام به خود و دیگران دارند و قادر به برقراری روابط سالم و محترمانه هستند.
تغییرات را با آغوش باز می‌پذیرند
این افراد از تغییرات استقبال مثبت می‌کنند و با همت و تصمیم، موانع را پشت سر می‌گذارند.
چگونه می‌توانیم هوش هیجانی خود را تقویت کنیم؟
در این بخش به برخی از راهکارهای کاربردی برای افزایش هوش هیجانی اشاره می‌کنیم که هرکدام به تقویت بخش‌های مختلف این نوع از هوش منجر می‌شود.
شناسایی احساسات
اهمیت بدهید، به آن‌ها توجه کنید و آگاه باشید که هر احساس چگونه بر رفتار و وضعیت فیزیکی شما تأثیر می‌گذارد.
همدلی با دیگران
با دیگران همدلی کنید و درک عواطف و احساسات آن‌ها را تقویت کنید.
نوشتن رویدادهای روزانه
این کار به شما کمک می‌کند تا بهتر از خودتان آگاه شوید و ریشه مشکلات خود را شناسایی کنید.
کاهش انتظارات
سطح انتظارات خود را از دیگران کاهش دهید تا از ناراحتی‌های زیاد جلوگیری کنید.
تجربه اندیشه مثبت
سعی کنید به افکار مثبت بپردازید و از فکرهای منفی دوری کنید.
مطالعه و یادگیری
ذهن خود را با مطالعه و یادگیری پرورش دهید.
انعطاف‌پذیری
منعطف باشید و کارها را بر خود سخت نگیرید.
کمک و درخواست کمک
در مواقع لزوم از دیگران کمک بخواهید و همچنین در دسترس بودن برای کمک به دیگران نیز مفید است.
